Türkiye'de seçimler, demokratik süreçlerin ve milli egemenliğin sağlam bir göstergesi olarak yüksek katılım oranlarıyla gerçekleşiyor. Peki, Türkiye'de seçimlere bu kadar yüksek katılımın sebepleri nelerdir? Ve bu katılım oranlarını etkileyen faktörler nelerdir?
Seçimlere katılım, demokrasinin en önemli unsurlarından biridir ve Türkiye'de halkın yönetime doğrudan katılma hakkını kullanması anlamına gelir. Seçimlere katılım oranları, demokrasinin işleyişini belirler ve toplumun siyasi süreçlere olan ilgisini yansıtır.
Batı'da, son zamanlarda seçimlere katılım oranlarında bir düşüş yaşanırken, Türkiye'de durum farklıdır. Türkiye'de seçimler, siyasetteki rekabetin merkezindedir ve sandık, milletin egemenliğinin sembolüdür.
Gizli oy ve açık sayım yönteminin uygulandığı ilk seçim olan 1950'den itibaren Türk seçmeni, demokratik haklarını kullanarak sandığa sahip çıkmıştır. Türkiye'de yapılan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerindeki ortalama katılım oranı %82'nin üzerindedir.
1980 darbesi sonrasında demokratik sürecin yeniden başlamasının ardından yapılan ilk seçim, 1983'te gerçekleşmiştir ve katılım oranı %92 olarak kaydedilmiştir. Türkiye'de en yüksek katılımlı genel seçimlerden bazıları şunlardır:
1 - 1987: %93,3 2 - 1983: %92,3 3 - 1950: %89,3 4 - 2023: %88,9 5 - 1954: %88,6
Türkiye'de seçimlere yüksek katılımı teşvik eden bir diğer faktör, seçmenin anayasal olarak oy kullanmayı bir hak ve görev olarak görmesidir. Ancak, sandığa ilginin artmasında sadece bu tanım değil, aynı zamanda seçmen refleksleri ve beklentileri de etkilidir.
Mahalli idareler seçimleri, adayların doğrudan oylama yapıldığı ilk tek dereceli seçim olan 1963'te başlamıştır. Türkiye'de yapılan en yüksek katılımlı yerel seçimler şunlardır:
1 - 1994: %91,8 2 - 2014: %89,1 3 - 1999: %86,9 4 - 1984: %85,3 5 - 2009: %85,1
Yerel seçimler, Türkiye'de siyaset ve demokrasi deneyiminin temelini oluşturur. Seçmenlerin %91,8'inin sandığa gitmesiyle, 1994 Türkiye'nin en yüksek katılımlı yerel seçimi olarak kaydedilmiştir.
Seçimlere yüksek katılım, sandığa ve sonuçlara duyulan güvenin bir yansımasıdır. Türkiye'nin demokrasi geleneğinde, sandık ve millet iradesi her zaman temel bir unsur olmuştur